به گزارش پایگاه فراخوانهای علمی پژوهشی کشور (callforpapers.ir) نقش داروهای بدون نسخه در درمان یا کنترل علایم بیماری‌ها رو به افزایش است. با توجه به این که بیماران به‌طور معمول برای بیماری‌های مختلف داروهای بدون نسخه را از داروساز درخواست می‌کنند از این رو در مطالعه‌ای چگونگی ارزیابی شرایط بیمار توسط داروساز و رویکرد وی در درمان بیمار با استفاده از داروهای بدون نسخه مورد بررسی قرار گرفت.
در این مطالعه توصیفی و مقطعی که توسط دکتر امیر زرگرزاده، استادیار گروه داروسازی بالینی از دانشکده داروسازی و علوم دارویی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و همکارانش انجام شد، سناریوهای سرفه، اسهال و کاهش وزن، بر اساس پرسشنامه‌های دریافتی از 61 داروساز انتخاب شدند. سناریوها با تعیین سوال‌های مهم از جمله سؤال کلیدی از طریق منابع علمی و نظرات گروهی از متخصصان طراحی شدند. متعاقب آن از فهرست داروخانه‌های شهر اصفهان، 210 داروخانه به طور تصادفی برای این سه سناریو انتخاب و آنالیز نهایی بر روی 151 مراجعه در 127 داروخانه‌ی شهری انجام شد. بررسی عملکرد داروساز شامل تعداد و نوع سوال‌های پرسیده شد و توصیه‌ی مناسب یا نامناسب انجام‌شده بر اساس دو دیدگاه سخت‌گیرانه و ملایم انجام شد. همچنین تأثیر جنس و مؤسس بودن یا نبودن داروساز بر مدت زمان مشاوره ارزیابی شد.
یافته‌ها حاکی از آن بود که میانگین مدت مشاوره توسط مسؤولان فنی زن (130.2 ثانیه) بود که به طور معنی‌داری بیشتر از مردان (98.6 ثانیه) بود. سوال کلیدی در سناریوهای سرفه، اسهال، کاهش وزن به ترتیب توسط 29 نفر (55 درصد)، 45 نفر (87 درصد) و صفر نفر (0 درصد) از داروسازان پرسیده شد که منجر به 25 (47 درصد)، 10 (19 درصد) و 8 (17 درصد) توصیه‌ی مناسب بر اساس دیدگاه ملایم شد.
نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که با وجود پرسیدن سوال کلیدی توسط اکثر داروسازان، توصیه‌ی مناسب نهایی ضعیفی صورت گرفته است. برای بهبود عملکرد داروسازان بازنگری در اهداف و برنامه‌های آموزشی دوران تحصیل و بررسی چگونگی تجویز داروهای بدون نسخه در سمینارهای آموزش مداوم داروسازان پیشنهاد می‌شود.
نتایج این مطالعه در مجله دانشگاه علوم پزشکی اصفهان منتشر شده است.