محققان دانشگاه علم و صنعت ایران طی پژوهشی موفق به بررسی تحلیلی رابطه بین ویژگی­‌های کالبد خیابان­‌های شهری و شاخص‌های صوتی محیط شدند.

به گزارش پایگاه فراخوانهای علمی پژوهشی کشور (callforpapers.ir) مهندس حسن اکبری، دانشجوی دوره دکتری معماری- فیزیک ساختمان دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت ایران این پژوهش را در قالب رساله دکتری خود و با راهنمایی دکتر مصطفی عباس­زادگان و دکتر منصور سپهری مقدم و مشاوره دکتر پروین نصیری ارائه کرده است.

بر اساس این رساله، خیابان­‌ها و میادین از عناصر مهم محیط شهری بوده و شرایط آکوستیکی و آسایش صوتی آنها با گسترش و احیای مراکز شهری مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. هدف از این رساله، بررسی تاثیر تغییرات معماری و طراحی شهری فرم جداره خیابان­‌های شهری بر انتشار صوت و ارائه راهکارهای طراحی مطلوب جداره خیابان­‌های شهری از منظر آکوستیکی است.

روش تحقیق در این پژوهش، ترکیبی از روش تجربی و شبیه­‌سازی است. مرحله اول تحقیق روش تجربی است. در این مرحله ابتدا بر اساس تراز صدای زمینه ترافیک و ویژگی­‌های کالبدی خیابان، نمونه موردی انتخاب شده، سپس متغیرهای وابسته توسط دستگاه­‌ها و نرم­‌افزارهای تخصصی آکوستیکی در محیط واقعی اندازه­‌گیری شده و مورد بررسی قرار گرفته است. در مرحله دوم، پس از اعتبارسنجی و روایی داده­‌های نرم­‌افزار، تاثیر متغیرهای مستقل کالبدی بر شاخص­‌های صوتی با استفاده از راهبرد شبیه­‌سازی مطالعه شده است.

مداخله در وضع موجود توسط راهبرد شبیه­‌سازی و بر اساس روش­‌های ترکیبی حل معادلهImage source method ، Ray tracing method و قانون کسینوس لامبرت انجام شده است. در این پژوهش، ویژگی­‌های کالبدی همچون نسبت فاصله طولی و ارتفاعی منبع- گیرنده، میزان پیش­‌آمدگی و پس­رفتگی جداره­‌ها، پراکنش سطوح بازتابی (فرم خط آسمان)، نسبت ابعادی خیابان، الحاقات معماری (رواق، بالکن) و ضریب جذب- پراش صوتی مصالح، به عنوان متغیرهای مستقل و شاخص­‌های صوتی تراز فشار صوت، زمان واخنش و زمان افت اولیه، به عنوان متغیرهای وابسته مورد مطالعه قرار گرفته است.

نتایج، بیانگر آن است که متغیرهای کالبدی همچون پیش­‌آمدگی جداره­‌ها، تمرکز سطوح بازتابی در وسط جداره­‌ها، الحاقات معماری رواق و بالکن، افزایش نسبت ابعادی و کاهش ضریب جذب- پراش مصالح جداره، باعث افزایش میزان زمان واخنش، زمان افت اولیه و تراز فشار صوت در خیابان­‌های شهری شده است. همچنین متغیرهای کالبدی همانند پس­رفتگی جداره­‌ها، کاهش مساحت جداره­‌های بازتابی در وسط خیابان، کاهش نسبت ابعادی و افزایش ضریب جذب- پراش صوتی مصالح جداره­، باعث کاهش میزان زمان واکنش، زمان افت اولیه و تراز فشار صوت شده است.