بررسی مقالات ارائه شده در کنفرانس‌های علمی داخل کشور حاکی از هفت برابر شدن حجم تولید مقالات علمی ایران طی ۱۰ سال اخیر است، اما این روند تا کی ادامه خواهد داشت؟
به گزارش پایگاه فراخوانهای علمی پژوهشی کشور(callforpapers.ir)، مهدی وجودی، مدیر پایگاه سیویلیکا در گفت‌و‌گو با دیده بان علم ایران خاطرنشان کرد: روند افزایشی تعداد مقالات نمایه شده در پایگاه سیویلیکا از سال ۱۳۸۴ تا سال ۱۳۹۳ حاکی از رشدی پرشتاب در یک دهه گذشته بوده ولی در این مورد که در ۱۰ سال آینده و تا سال ۱۴۰۴ – افق چشم انداز – هم این رشد ادامه داشته باشد متاسفانه نگرانی‌های جدی وجود دارد.
وی خاطرنشان کرد: عمده مقالات تولید شده در ایران، نه حاصل قراردادهای تحقیقاتی ارتباط با صنعت و نه حاصل سرمایه گذاری های تحقیقات بنیادی برای تولید دانش کاربردی که حاصل پایان نامه های تعریف شده در دانشگاهها و پژوهشگاهها و الزام دانشجویان به ارائه مقاله برای فارغ التحصیلی می باشد. درصد بالا (۳۶ درصدی) تعداد مقالات دارای دو مولف در داخل کشور نیز موید این موضوع است.
وجودی تصریح کرد: طی چند سال اخیر، هرم جمعیتی ایران در مرحله ای قرار گرفت که باعث حضور بیشترین تعداد دانشجو در دانشگاهها شد و روند توسعه آموزش عالی در ایران، شتاب گرفت. همین افزایش تعداد دانشجویان دوره های تحصیلات تکمیلی منجر به رشد چشمگیر تولیدات علمی ایران در ۱۰ سال اخیر شده است. به دلیل ماهیت تولیدات علمی کشور، پیش بینی می شود اگر سیاستهای ۱۰ سال گذشته همچنان ادامه یابد، موفق به حفظ این رشد علمی در تولید مقالات فارسی متناسب با سالهای آینده نخواهیم بود.
وی از جمله علل این امر را کاهش شتاب رشد جمعیتی ایران و در نتیجه کاهش رشد تعداد دانشجویان و به تبع آن کاهش مقالات منتج از پایان نامه ها عنوان کرد و گفت: از سوی دیگر، در سالهای اخیر سرعت تولید علم به زبان فارسی در مراکز بزرگ علمی کشور و دانشگاههای برتر رو به نزول بوده که نمونه آن را می توان روند کاهشی تولید مقالات فارسی در دانشگاه صنعتی شریف دید.
این روند، چیزی نیست که در همه دانشگاهها برتر آن را ببینیم، ولی مطمئنا کم کم سایر دانشگاههای سردمدار تولید علمی کشور نیز بر اساس سیاستهای علمی اخیر، دچار آن خواهند شد.
وجودی با بیان این که تمایل به تولید مقاله فارسی در دانشگاههای پیشتاز کشور رو به نزول است که تشویق های انجام شده برای مقالات خارجی (ISI) و کم توجهی به تولیدات علمی فارسی از دلایل آن بوده است، هشدار داد: اگر سیاستهای علمی کشور در سالهای آتی با همین روند ادامه یابد، دستیابی به چشم اندازهای سال ۱۴۰۴ در تولیدات علمی و مخصوصا تولیدات علمی فاخر به زبان فارسی، امری دور از ذهن خواهد بود.
منبع: http://www.isw.ir/4516