پژوهشگران دانشگاه صنعتی مالک اشتر با همکاری پژوهشگران بلژیکی نمونه‌های آزمایشگاهی نانوذرات برای جهت تشخیص زودهنگام بیماری سرطان را عرضه کردند که با کاربرد آن در تصویربرداری‌های MRI و نوری شانس تشخیص سرطان در مراحل ابتدایی را افزایش می‌دهد.

به گزارش پایگاه فراخوانهای علمی پژوهشی کشور ؛ امروزه یکی از مشکلات اساسی در درمان سرطان، تشخیص زودهنگام و دقیق آن است که با روش‌های تصویربرداری مولکولی امکان پذیر خواهد بود.

در تصویربرداری مولکولی، فرایندهای سلولی و مولکولی در بدن موجود زنده‌ سالم، بدون انجام نمونه‌برداری صورت می‌گیرد که در مقایسه با تصویربرداری‌های تشخیصی رایج، این نوع تصویربرداری، ناهنجاری‌های مولکولی را که پایه و اساس بیماری هستند، به جای بررسی اثرات نهایی این تغییرات مولکولی جستجو می‌کند.

روش‌های تصویربرداری مولکولی چون تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) و تصویربرداری نوری به طراحی ماده کنتراست (عامل افزایش وضوح تصویر) مناسب برای تشخیص سریع بیماری موردنظر نیاز دارند.

دکتر حسن فتاحی، عضو هیأت علمی دانشگاه صنعتی مالک اشتر با اشاره به مطالعات انجام شده در این زمینه گفت: هدف از این مطالعات، طراحی ماده کنتراست نانوساختار با حساسیت بالا به‌ منظور افزایش قابلیت تصویربرداری با هر دو روش MRI و تصویربرداری نوری برای تشخیص زودهنگام سرطان بوده است.

وی با تاکید بر این که برای این منظور، نمونه‌ ماده کنتراست‌ نانوساختار طراحی و سنتز شده و عملکرد آن در راستای دستیابی به این هدف مورد ارزیابی قرار گرفته است، ادامه داد: تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) یکی از روش‌های بسیار ایمن و غیرتهاجمی تصویربرداری است که به کمک مواد کنتراست بسیار حساس مانند نانوذرات سوپر پارامغناطیس اکسید آهن می‌تواند به ‌عنوان یکی از روش‌های تصویربرداری مولکولی مورد استفاده قرار گیرد.

فتاحی اضافه کرد: این روش قابلیت ترکیب با تصویربرداری‌های نوری مانند تصویربرداری فلوئورسانس را دارد که این روش، تحت عنوان تصویربرداری دو عامله شانس تشخیص سرطان را در مراحل ابتدایی بیماری افزایش می‌دهد.

این محقق با اشاره به نتایج به دست آمده از این مطالعات، یادآور شد: نتایج تصویربرداری MRI و محاسبات مقادیر آسایش پذیری نشان داده است که ماده کنتراست دو عاملی تهیه شده از نانوذرات اکسید آهن، کارایی بسیار بالاتری نسبت به مواد کنتراست تجاری MRI دارد.

وی در خصوص مزیت‌های استفاده از این روش نسبت به روش‌های تشخیصی متداول گفت: در این روش، خاصیت سوپر پارامغناطیسی ناشی از نانوذرات اکسید آهن از یک طرف و ماده فلوئوروفور متصل به نانوذرات از طرف دیگر، امکان تهیه‌ ماده‌ کنتراست دوعاملی را میسر کرده است.

عضو هیات علمی دانشگاه مالک اشتر ادامه داد: نانو ذرات اصلاح شده قابلیت ردیابی و شناسایی زودهنگام سرطان در دو روش تصویربرداری MRI و فلوئورسانس را ممکن کرده است. لذا شناسایی سرطان در مراحل اولیه و امکان درمان سریع‌تر و موثرتر آن را فراهم می‌کند. در نتیجه، این امر می‌تواند منجر به کاهش هزینه‌های درمان، هزینه‌های مربوط به نگهداری از فرد مبتلا، از دست رفتن نیروهای کارآمد و کاهش میزان درد فرد مبتلا به سرطان شود.

نتایج این تحقیقات که حاصل همکاری مشترک دکتر حسن فتاحی و دکتر یونس موسائی اسکوئی، اعضای هیأت علمی دانشگاه صنعتی مالک اشتر، پروین اقبالی دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه محقق اردبیلی و محققان دانشگاه Mons بلژیک است، در Journal of the Iranian Chemical Society به چاپ رسیده است.