وزیرعلوم، تحقیقات و فناوری با اشاره به فرآیند بازنگری رشته‌های تحصیلی گفت: تاکنون بیش از ۹۰ درصد رشته‌های فنی و مهندسی مورد بازنگری قرار گرفته‌اند که در این بازنگری به ارتباط با صنعت توجه ویژه‌ای شده است.

به گزارش پایگاه فراخوانهای علمی پژوهشی کشور ؛ دکتر محمد فرهادی در جلسه گفت‌وگوهای راهبردی مرکز الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت که ظهر امروز در این مرکز برگزار شد، با اشاره به فعالیت این مرکز اظهار کرد: قبل از آشنایی کامل با این مرکز در مورد آن در اخبار گوناگون می‌شنیدم و به آن نگاه اجمالی داشت؛م اما با آنچه در دو، سه روز آشنا شدم، باید شکرگزار وجود چنین مرکزی باشیم و احسنت بگوییم به رهبر معظم انقلاب اسلامی که چنین ایده‌ای را مطرح کردند.

وی با بیان اینکه واژه پیشرفت با توسعه پایدار تفاوت‌هایی دارد، گفت: منظو از توسعه پایدار توسعه جنبه‌های مادی، رفاهی و امکانات است، اما پیشرفت فقط جنبه‌های مادی نیست و همه مسائل جامعه را در دست می‌گیرد. برنامه‌هایی که در قالب این مرکز شکل گرفته و اقداماتی که از قبیل تشکیل گروه‌ها، ایده‌ها و… انجام شده، الگوی اولیه پیشرفت کشور بوده و بی‌نظیر است.

وزیر علوم با تاکید بر اینکه باید مسائل و مشکلات کشور آسیب‌شناسی شده و برطرف شوند، اظهار کرد: ما هم در این عرصه کار خود را در زمینه علم و فناوری انجام می‌دهیم. امروزه بحث علم بیش از پیش برای اداره جامعه مطرح است و همه چیز باید مبتنی بر دانایی صورت گیرد و قدرت یک کشور مبتنی برعلم باشد.

فرهادی با بیان اینکه آموزش عالی دارای ۴ چالش اصلی است، گفت: یک مطالعه جامع در حوزه آموزش عالی صورت گرفت که طبق آن متوجه شدیم آموزش عالی دارای چهار چالش اصلی است. چالش نخست آن این است که آموزش عالی در پاسخگویی به تقاضای بازار دچار ضعف است. چالش دوم این است که این گستره پهناور آموزش عالی و پژوهش در یک نظام بسته است. چالش سوم هم نظام حکمگرایی واگرا و چالش چهارم کاهش سرمایه اجتماعی و ضعف در کارایی رویکردهای فرهنگی – اجتماعی است.

وی با بیان اینکه برای چالش‌های موجود راهکارهایی در نظر گرفته شده است، توضیح داد: از جمله این راهکارها ارتقای کیفیت جهت پاسخگویی به نیاز کشور، لزوم آمایش آموزش عالی، تعامل بین‌المللی کارآمد، وضعیت فرهنگی اجتماعی دانشگاهیان به صورتی که آنها به ایرانی بودن خود مفتخر باشند، در نظر گرفته شده است.

وزیر علوم با اشاره به آمایش آموزش عالی اظهار کرد: آمایش آموزش عالی در چارچوب نقشه جامع علمی کشور تهیه شد و در دستور ستاد نقشه قرار گرفته است.

فرهادی با تاکید بر لزوم افزایش استفاده از ظرفیت اساتید گفت: باید گفتمان‌سازی بیش از این شود و از ظرفیت اساتید در مجامع گوناگون استفاده شود. پیشنهاد من این است که از اساتید به صورت لوکان یا حوزه‌ای و در پنل‌های گوناگون استفاده شود که این امر می‌تواند از دانشگاه‌های علوم انسانی آغاز شود.

استفاده از پژوهش‌های مرکز اسلامی – ایرانی به عنوان موضوع پایان‌نامه

وی با اشاره به طرح‌های پژوهشی مرکز اسلامی ایرانی پیشرفت اظهارکرد: بسیاری از عناوینی که به عنوان برنامه کار این مرکز مطرح شده، در قالب پژوهش انجام و دسته‌بندی شده است که می‌تواند به عنوان موضوع پایان‌نامه‌ها مورد استفاده قرار گیرد.

وزیر علوم ادامه داد: الگوی ایرانی – اسلامی کار روزمره و کوتاه‌مدت نیست و باید برای آن افق دید در نظر گرفت. همچنین می‌توان این الگو را به صورت قطعات کوچک‌تر در قالب پروژه‌های بزرگتر دید و آنها را به صورت پایلوت در جایی پیاده کرد.

فرهادی با تاکید بر اینکه کیفیت در آموزش عالی درس اصلی است، افزود: در حال حاضر دارای ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار دانشجو و حدود ۲۰۰۰ موسسه آموزش عالی هستیم و سالانه ۸۰۰ هزار نفر فارغ‌التحصیل می‌شوند که باید برای اشتغال آنها چاره‌ای اندیشید؛ البته آمایش آموزش عالی و ساماندهی آموزش عالی بخشی از این مساله را حل می‌کند.

وی با تاکید بر لزوم رتبه‌بندی دانشگاه‌های کشور گفت: همه آموزش عالی را نمی‌توان ارتقاء داد و باید برای این منظور آموزش عالی و دانشگاه‌ها را رتبه‌بندی کرد تا برخی از دانشگاه‌ها در سطح ملی و بین‌المللی فعالیت کنند. بحث رتبه‌بندی در حال پیگیری است.

وزیر علوم با اشاره به بحث زیرساخت‌ها و اعتبارات آموزش عالی گفت: به دنبال فرمایشات مقام معظم رهبری به زیرساخت‌ها در آموزش عالی توجه می‌شود؛ البته ممکن است این امر در سال آینده محسوس نباشد، اما بناست در مقررات بودجه‌ای به اعتبارات آموزش عالی مخصوصا برای پژوهش و فناوری و تکمیل زیرساخت‌ها، توجه شود.

فرهادی با اشاره به پیوست فرهنگی برای بخش‌های مختلف آموزش عالی افزود: قطب‌های دانشگاهی تشکیل شده و مراکز تحقیقاتی مشخص شده است. کنار همه اقدامات باید پیوست فرهنگی وجود داشته باشد، زیرا محیط روابط اجتماعی، امور بازرگانی و اقتصادی و… نیازمند پیوست فرهنگی هستند.

وی با تاکید بر لزوم همکاری بیشتر دانشگاه‌ها و مرکز الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت گفت: برای تدوین الگو باید به همه ابعاد توجه شود و دانشگاه‌ها باید بیش از پیش با این مرکز همکاری داشته باشند تا این مرکز به عنوان یک سند فرابالادستی مورد استفاده قرار بگیرد.

وزیر علوم در ادامه با اشاره به سند دانشگاه اسلامی اظهار کرد: تهیه این سند ۳ اقدام تکمیلی، تاسیسی و اجرایی باید انجام شود که دو مرحله آن انجام شده است.

بازنگری ۹۰ درصد رشته‌های فنی و مهندسی

فرهادی در ادامه با اشار به بازنگری رشته‌های تحصیلی گفت: تاکنون ۹۰ درصد رشته‌های فنی و مهندسی مورد بازنگری قرار گرفته‌اند که حضور بیشتر در محیط‌های صنعتی در قالب کارورزی مورد توجه قرار گرفته است.

وی ادامه داد: همچنین فرصت مطالعاتی در داخل در محیط‌های صنعتی از امسال اجرا شد که رشته‌های صنعتی بتوانند فرصت مطالعاتی خود را در فضای صنعتی بگذرانند.

وزیر علوم در ادامه با اشاره به اقتصاد آموزش عالی گفت: طبق ماده ۳۸ قانون اساسی باید دانشجو در حد نیاز کشور تربیت شود. در حال حاضر ۲۰۰۰ موسسه آموزش عالی و حدود ۳۳۴ موسسه آموزش عالی غیردولتی در کشور وجود دارد.

وجود ۳۰۰ هزار صندلی خالی در دانشگاه پیام نور

فرهادی در ادامه با اشاره به دانشگاه پیام نور گفت: دانشگاه پیام نور حاصل ادغام ۱۳ موسسه آموزش عالی بود. چرا اکنون باید بیش از ۴۰۰ شعبه داشته باشد. این دانشگاه در حال حاضر ۳۰۰ هزار صندلی خالی دارد و حتی بودجه کافی برای پرداخت حقوق پرسنل خود را ندارد.

وی با اشاره به پیشنهادی مبنی بر هزینه تحصیل دانشجویان توسط صندوق رفاه پرداخت شود، گفت: این پیشنهاد که هزینه تحصیل دانشجویان توسط صندوق رفاه پرداخت شود و دانشجویان پس از فارغ‌التحصیلی و اشتغال مطرح شده و کلیات آن پذیرفته شده است اما فعلا بودجه کافی برای این موضوع وجود ندارد.