کتاب «زبان‏شناسی کاربردی» منتشر شد

زبان‏شناسی کاربردی حوزه مطالعاتی میان رشته ای گسترده ای است که به تحلیل مسائل زبانی دنیای واقعی می پردازد و از همین روست که با بسیاری از دیگر حوزه‏های مطالعاتی  علوم انسانی و اجتماعی مرتبط است.

به گزارش پایگاه فراخوانهای علمی پژوهشی کشور ؛  اصطلاح «زبانشناسی کاربردی» به طور معمول معادل با «آموزش زبان و مسایل مرتبط با آن» در نظر گرفته می شود و بر اساس همین برداشت، بسیاری از آثاری که عنوان زبانشناسی کاربردی را بر خود دارند منحصرا به حوزه آموزش زبان و مسایل آن معطوف می شوند. این درحالی است که این حوزه مطالعاتی وسیع، طیفی از انواع مسایل اعم از سیاستگذاری و برنامه‏ریزی زبان، زبان‏شناسی حقوقی، زبان‏شناسی اجتماعی، تحلیل انتقادی گفتمان، مطالعات ترجمه، فرهنگ نگاری و نیز روش شناسی آموزش زبان، طراحی دوره و مواد آموزشی، آزمون‏سازی، زبان برای اهداف ویژه و فراگیری زبان دوم را در برمی گیرد. کتاب حاضر می کوشد تصویر نسبتا جامعی از این حوزه مطالعاتی به دست دهد و در این راستا به توصیف دقیق جنبه های مختلف پژوهش های مرتبط با این حوزه می پردازد و علاوه بر شرح شماری از پژوهش‏های حوزه‏ی آموزش زبان، به تحلیل یافته‏های مربوط به شان اجتماعی و فرهنگی زبان ها نیز می پردازد. به علاوه، به کارکردهای زبان در نظام های حقوقی نیز اشاره دارد. با توجه به اینکه اجرای پژوهش های حوزه زبانشناسی کاربردی مستلزم کسب مهارت در به کارگیری فنون گرداوری داده‏های کیفی و نیز شیوه‏های تحلیل این نوع داده‏هاست، بخشی از کتاب به چگونگی «تحلیل متن» و «تحلیل گفتمان» به دو روش استقرایی و قیاسی اختصاص یافته است. نکته اینکه در عین حال ضرورت تسلط زبانشناس کاربردی به شیوه های اجرای آزمون‏های  تحلیل داده‏های کمی را نیز به رسمیت می شناسد و در همین رابطه تشریح انواع پیکره، چگونگی دسترسی به آنها و نیز تحلیل پیکره را در دستور کار خود قرار می دهد. در مجموع، کتاب زبانشناسی کاربردی کتاب موجزی است که زیربنای آن فهم تفصیلی و جامعی از کل حوزه زبانشناسی است.

در فصل اول این کتاب زبان‏شناسی کاربردی به عنوان یک موضوع دانشگاهی متمرکز بر تحلیل مسائل زبانی دنیای واقعی تعریف شده است. همچنین این نکتۀ مهم مطرح شده است که زبان‏شناسی کاربردی یک موضوع میان رشته‏ای است که به بسیاری از حوزه‏های مطالعاتی علوم انسانی و اجتماعی مربوط است و اگرچه در برنامه‏های آموزشی این رشته با مجموعه موضوعاتی نظیر مباحث معمول زبان‏شناسی همگانی (مانند آواشناسی، معنی‏شناسی، زبان‏شناسی اجتماعی و…) مواجه می‌شویم، در رشته زبانشناسی کاربردی این مباحث با نگاهی عملی و کاربردی تدریس می‏شوند و این امر آنها را از مباحث مشابه در زبانشناسی همگانی متمایز می‏سازد.

در فصل دوم برخی از موضوعات مهم مطرح در زبان‏شناسی کاربردی شامل روش شناسی آموزش زبان، طراحی دوره و مواد آموزشی، آزمون‏سازی زبان، زبان برای اهداف ویژه، فراگیری زبان دوم، سیاستگذاری و برنامه‏ریزی زبان، زبان‏شناسی حقوقی، زبان‏شناسی اجتماعی و تحلیل انتقادی گفتمان، مطالعات مربوط به ترجمه و فرهنگ نگاری مطرح می‏شوند.

فصل سوم به توصیف دقیق شماری از مطالعات و پژوهش‏های کاربردی زبانشناختی مؤثر بر دنیای واقعی (مانند پژوهش‏های زبان‏شناسی کاربردی مؤثر بر شیوه‏های آموزش زبان و انواع زبان‏هایی که زبان‏آموزان در معرض آنها قرار دارند، شماری از پژوهش‏هایی زبان و شأن و منزلت افراد در گروه‏های اجتماعی و فرهنگی و زبانشناسی قانونی می‏پردازد.

در فصل چهارم به این مسئلۀ بسیار کاربردی و مهم توجه می‏شود که تحصیل در رشتۀ زبان‏شناسی کاربردی و دریافت مدرک تحصیلی در آن چه فرصت‏های شغلی‏ای را به وجود می‏آورد.

تمرکز فصل‏های پنجم و ششم بر داده‏های کیفی گرداوری شده است. در فصل پنجم به برخی از پرکاربردترین فنون گرداوری داده‏های کیفی در زبانشناسی کاربردی مثل مصاحبه، فنون درون‏نگری، مطالعات موردی و مشاهده پرداخته شده است. در فصل ششم به برخی از شیوه‏هایی اشاره شده است که پژوهشگران برای تحلیل داده‏های کیفی به کار می‏برند.

فصل هفتم به چگونگی کاربرد داده‏های کمی پرداخته می‏پردازد. مباحث نمونه‏برداری و گرداوری داده از طریق پرسش‏نامه‏ها و ابزارهای دیگر گرداوری داده و نیز پژوهش‏های صورت گرفته در زبان‏شناسی کاربردی از مباحث مطرح در این فصل هستند.

در فصل هشت برخی از آزمون‏های مورد استفادۀ زبان‏شناسان کاربردی برای تحلیل داده‏های کمی با محوریت آمار، معرفی خواهند شد. راه‏های بسیار زیادی برای تحلیل داده‏های کمی وجود دارد و فنون آماری منتخب به نوع داده‏های گرداوری شده و نتیجه‏گیری مورد نظر بستگی دارد. تحلیل آماری از هر دو نوع توصیفی و استنباطی در زبان‏شناسی کاربردی استفاده می‏شود. در این فصل، با استفاده از مثال‏های عملی از مجموعۀ متنوعی از پژوهش‏های زبان‏شناسی کاربردی، دربارۀ برخی از متداول‏ترین آزمون‏های آماری بحث شده است. هدف این فصل فراهم نمودن اطلاعات تفصیلی و دقیق دربارۀ آزمون‏های آماری نیست، بلکه هدف نشان دادن نمونه‏هایی از انواع مختلف پرسش‏هایی است که می‏توان از طریق مطالعات آماری به آنها پاسخ گفت.

فصل 9 به چیستی متن‏ می‌پردازد و اهمیت آن را در زبان‏شناسی کاربردی مطرح می‌کند و سپس به شرح چگونگی «تحلیل متن» و «تحلیل گفتمان» پرداخته و دو رویکرد بسیار متفاوت تحلیل متن را بررسی می‏نماید؛ یکی براساس روش استقرایی تحلیل گفتگو و دیگری براساس روش قیاسی زبان‏شناسی نظام‏مند-نقش‏بنیاد.

انواع پیکره، چگونگی دسترسی به آنها و نیز تحلیل پیکره مباحثی هستند که در فصل 10 به آنها اشاره شده است.